Miniquiz dla czytelników polskifr.fr – zobacz, co możesz wygrać

KONIEC ROKU, czyli Oczekiwanie w kulturze judeo-chrześcijańskiej…

Czas oczekiwania na bliskie już Święta Bożego Narodzenia i powitanie Nowego Roku Pańskiego 2022 skłania do refleksji, ale i do pożytecznej zabawy, do której zaprasza Autor i redakcja portalu polskifr.fr. Należy odpowiedzieć na trzy pytania dotyczące religijnego przeżycia końca roku w dwóch religiach Biblii: chrześcijaństwie (Nowy Testament) i judaizmie (Stary Testament). Prawidłowe odpowiedzi należy przesłać pocztą lub mailem (newsroom@polskifr.fr) na adres redakcji portalu polskifr.fr najpóźniej do dnia 20 grudnia 2021 r., podając imię i nazwisko oraz adres pocztowy. Spośród autorów trzech poprawnych odpowiedzi zostaną rozlosowane nagrody, ufundowane przez Autora quizu, m.in. pięć podwójnych bezpłatnych wejściówek do paryskiego Muzeum Luwru, które redakcja portalu prześle pocztą. To nie wszystko: każdy z pięciorga laureatów dostanie dodatkowo nagrodę książkową poświęconą dziełom sztuki w tym słynnym muzeum.

Życzymy dobrej i radosnej zabawy w oczekiwaniu na pamiątkę narodzin Zbawiciela!

Oto nasze konkursowe pytania (podaj jedynie prawidłową odpowiedź, np. 1C):

Pytanie nr 1: Adwent (łac. adventus – przyjście) – w Kościołach chrześcijańskich to okres przypominający oczekiwanie na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa. Jednocześnie jest to czas poprzedzający pamiątkę pierwszego przyjścia – wcielenia, znanego pod nazwą narodzin Chrystusa. Na Adwent składają się cztery niedziele adwentowe, w pierwszą z nich rozpoczyna się w Kościołach chrześcijańskich rok liturgiczny (w br. niedziela 28 listopada). W Kościele katolickim kapłan zakłada do Mszy świętej ornat w kolorze… (???), symbolizującym czas pokuty i przygotowania się do jednego z najważniejszych świąt, czasu pojednania z Bogiem i ludźmi. Tradycją w Kościołach katolickich są odprawiane w tym okresie o świcie Msze, zwane roratami. Są to Msze ku czci Maryi Panny, na pamiątkę tego, że przyjęła nowinę od archanioła Gabriela, zwiastującego, iż zostanie Matką Syna Bożego. Adwent, z punktu widzenia liturgii Kościoła katolickiego, można podzielić na dwa okresy:

• od początku adwentu do 16 grudnia (czas szczególnego oczekiwania na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na końcu czasów);
• od 17 grudnia do 24 grudnia (czas bezpośredniego przygotowania do uroczystości Narodzenia Pańskiego).

W liturgii Kościoła katolickiego pierwsze czytania pochodzą z Księgi proroka Izajasza i obrazują wyczekiwanie na przyjście obiecanego Zbawiciela.

Pytanie: Jakiego koloru ornat zakłada kapłan do Mszy świętej w okresie Adwentu:

A. Fioletowy                               B.  Zielony                                 C.   Złoty

 

Pytanie nr 2: Chanuka (hebr. ‏חֲנֻכָּה‎), Święto Świateł (hebr. Chag ha-Orim) to doroczne święto żydowskie trwające osiem dni, począwszy od 25 dnia miesiąca kislew (według kalendarza żydowskiego, w br. od wieczora niedzieli 28 listopada do wieczora 6 grudnia)). Upamiętnia ono ponowne poświęcenie świątyni Jerozolimskiej w roku 164 p.n.e. Z Chanuką związany jest rytuał zapalania świateł, świec lub lampek oliwnych, umieszczonych na specjalnym chanukowym świeczniku. Geneza Chanuki związana jest z wydarzeniami, które miały miejsce w świątyni jerozolimskiej 25 dnia miesiąca kislew 164 p.n.e., kiedy władca Palestyny, Antioch IV z hellenistycznej pogańskiej dynastii Seleucydów postanowił zmusić Żydów do porzucenia swych obyczajów, tradycji i wiary mojżeszowej i przyjęcia obyczajów greckich. Władca złupił świątynię i utworzył w niej miejsce kultu Zeusa. Działania Antiocha IV stały się przyczyną wybuchu powstania narodowowyzwoleńczego, zwanego powstaniem Machabeuszów, na którego czele stanął Matatiasz z rodu Hasmoneuszy z pięcioma synami.

W trzy lata po zbezczeszczeniu świątyni przez Antiocha IV żydowscy powstańcy zwyciężyli Seleucydów i 25 kislew 164 p.n.e. zdobyli Jerozolimę i odzyskali Świątynię. Juda, syn Matatiasza. dokonał jej rytualnego oczyszczenia, ale odnaleziono tylko jeden dzban oliwy zabezpieczonej pieczęcią arcykapłana. Taka ilość powinna wystarczyć na utrzymanie w lampie (hebr. ner tamid) płomienia tylko przez jeden dzień, ale płomień utrzymywał się aż przez osiem dni.

Tanach (Biblia hebrajska) nie opisuje zwycięstwa Żydów nad Seleucydami, które znane jest tylko z deuterokanonicznych Ksiąg Machabejskich, opisujących także ustanowienie święta.

Pytanie: Jak nazywa się specjalny dziewięcioramienny świecznik, który Żydzi zapalają codziennie prze osiem dni podczas Świeta Chanuka?

A. Menora                    B.  Chanukija                       C.  Świecznik adwentowy

 

Pytanie nr 3:  Opłatek (z łac. oblatum „dar ofiarny”) – bardzo cienki biały płatek chlebowy, przaśny (czyli niekwaszony i niesolony), wypiekany z białej mąki i wody bez dodatku drożdży, którym dzielą się chrześcijanie, zgromadzeni przy stole wigilijnym, składając sobie życzenia. Nie jest to zwyczaj wyłącznie spotykany w Polsce, ale praktykuje się go też na Słowacji, oraz na Litwie, Białorusi, Ukrainie, w Czechach i lokalnie we Włoszech. Opłatek wigilijny jest symbolem pojednania i przebaczenia, a przede wszystkim miłości. Dzielenie się nim na początku wieczerzy wigilijnej wyraża chęć bycia razem. W podtekście tego świątecznego życzenia jest nawiązanie do modlitwy Pańskiej „Ojcze Nasz”: oby nam go nie zabrakło (chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj…). Symbolika chleba ma jeszcze inny wymiar: należy być jak chleb dobrym i dzielić się dobrem.

Tradycja łamania się opłatkiem swoje korzenie ma w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Nie miała początkowo związku z Bożym Narodzeniem, była symbolem komunii duchowej członków wspólnoty.  Zwyczaj błogosławienia chleba nazywano eulogiami. Z czasem na wigilijną Mszę przynoszono chleb, który błogosławiono i którym się dzielono. Opłatki wypiekano przy klasztorach oraz kościołach. Na początku XIX wieku popularne stały się, znane tylko w Polsce, ozdoby z opłatka, które zawieszano nad stołem wigilijnym. Miały zapewnić szczęście i powodzenie w nadchodzącym roku.

Oprócz białego opłatka, przeznaczonego na komunikanty i do łamania się podczas wigilii, wypieka się również kolorowy, przeznaczony dla zwierząt domowych i bydła. Na Śląsku znany jest specjalny lokalny opłatek, zwany… (???) posmarowany miodem, dawany dzieciom. W potocznym znaczeniu opłatek jest spotkaniem połączonym z łamaniem się opłatkiem i składaniem życzeń.

Pytanie:  Jak nazywa się tradycyjny słodki opłatek dawany dzieciom na Śląsku?

A. Eulogia   B. Opłatek kolorowy    C. Radośnik

Wszystkim uczestnikom naszego świątecznego Quizu życzymy dobrej zabawy i radosnego przygotowania na pamiątkę wcielenia Zbawiciela, czyli Święta Bożego Narodzenia oraz na powitanie Nowego Roku Pańskiego 2022! Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku!